Ειδική διαπαιδαγώγηση
Η Ειδική Διαπαιδαγώγηση ασχολείται με την αξιολόγηση και την αποκατάσταση των μαθησιακών δυσκολιών σε παιδιά με στόχο την ενίσχυση, ανάπτυξη και την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων τους.

Ειδική διαπαιδαγώγηση σχολικής ηλικίας
Η ειδική διαπαιδαγώγηση αφορά την είσοδο του παιδιού στο σχολείο. Μία νέα πραγματικότητα η οποία συνοδεύεται από πολλές απαιτήσεις, αλλάγές και προσαρμογές. Σε αυτές τις απαιτήσεις καλείται να προσαρμοστεί, ώστε να ανταποκριθεί στη μαθησιακή διαδικασία και το νέο κοινωνικό περιβάλλον. Η σύγχρονη σχολική τάξη χαρακτηρίζεται από μαθητές/τριες μεικτών ικανοτήτων.
Ορισμένα παιδιά ενώ δεν παρουσιάζουν εμφανή νοητικά, ψυχοσυναισθηματικά ή άλλα αναπτυξιακά προβλήματα, δυσκολεύονται να μάθουν με την τυπική εκπαιδευτική διαδικασία. Μια τέτοια κατηγορία μαθητών/τριών είναι εκείνα που παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες και χρειάζονται ειδική διαπαιδαγώγηση. Οι μαθησιακές δυσκολίες γίνονται εμφανείς από την προσχολική ηλικία. Πρώιμες ενδείξεις σημειώνονται ενδεικτικά στους παρακάτω τομείς:
Ενδείξεις για ειδική διαπαιδαγώγηση
- Γλωσσικός τομέας | (αρθρωτικές δυσκολίες, δυσκολία διάκρισης φωνημάτων, αντικαταστάσεις/παραλείψεις/προσθήκες/αφαιρέσεις/αντιμεταθέσεις συλλαβών ή φωνημάτων, κατανόησης λέξεων, ολοκλήρωσης προτάσεων, αναγνώρισης λέξεων, εκμάθησης νέων λέξεων κτλ.).
- Γνωστικός τομέας | ( δυσκολίες ταξινόμισης, σειροθέτησης, σύγκρισης, αναγνώρισης και ονομασίας σχημάτων/χρωμάτων/μεγεθών, αποστήθισης τραγουδιού ή ποιήματος, εκτέλεσης οδηγιών, εκτέλεσης δραστηριοτήτων καθημερινής ζωής κτλ).
- Κινητικός τομέας | (δυσκολίες αδρής/λεπτής κινητικότητας, συντονισμού κινήσεων ματιού/χεριού κτλ).
- Κοινωνικο – συναισθηματικός τομέας | (δυσκολίες συγκέντρωσης, δημιουργίας και διατήρησης διαπροσωπικών σχέσεων, δυσκολία αποχωρισμού, συγκέντρωσης, έκφρασης συναισθημάτων, έντονες συναισθηματικές εκρήξεις χωρίς έκδηλη αιτία κτλ).
Ειδική διαπαιδαγώγηση στη σχολική ηλικία
Στη σχολική ηλικία, οι ενδείξεις των μαθησιακών δυσκολιών που φανερώνουν την ανάγκη για ειδική διαπαιδαγώγηση εμφανίζονται στους παρακάτω τομείς:
- Δυσκολίες στην ανάγνωση. (εντοπίζεται στην ευχέρεια, αποκωδικοποίηση, ρυθμό, προσωδία και στην κατανόηση κτλ.).
- Δυσκολίες στην γραφή. (ορθογραφία, λεξιλόγιο, περιεχόμενο, οργάνωση, δομή, σύνταξη, γραφοκινητικές δεξιότητες, περιεχόμενο κτλ.).
- Δυσκολίες στα μαθηματικά. (μνήμη, οργάνωση χώρου και χρόνου, ανάγνωση, γραφή αριθμών, ακουστική αντίληψη, μεταγνωστικές δεξιότητες, αφαιρετική σκέψη, οπτική αντίληψη, γλώσσα μαθηματικών, αυτοματοποίηση πράξεων, νοεροί υπολογισμοί κτλ.).


Τι είναι ειδική διαπαιδαγώγηση;
Η Ειδική Διαπαιδαγώγηση είναι η επιστήμη που ασχολείται με την αξιολόγηση και την αποκατάσταση των μαθησιακών δυσκολιών σε παιδιά. Στόχος της είναι η ενίσχυση, ανάπτυξη και πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων τους.
Στον χώρο μας, η ειδική διαπαιδαγώγηση περιλαμβάνει την αξιολόγηση των μαθησιακών δυσκολιών και το σχεδιασμό του κατάλληλου, ολοκληρωμένου, εξατομικευμένου και συστηματικού προγράμματος παρέμβασης. Τα προγράμματα είναι προσαρμοσμένα στις ανάγκες του κάθε παιδιού, στοχεύοντας στη βελτίωση ή/και αποκατάσταση δυσκολιών όπως:
- Διαταραχή της ανάγνωσης (δυσλεξία).
- Μαθησιακή διαταραχή μη προσδιοριζόμενη αλλιώς.
- Διαταραχή στη γραπτή έκφραση.
- Ελλειματική προσοχή με ή χωρίς υπερκινητικότητα.
- Διαταραχή στα μαθηματικά.

Αξιολόγηση στην ειδική διαπαιδαγώγηση
Η αξιολόγηση στην ειδική διαπαιδαγώγηση, είναι το βασικότερο σημείο, πριν από το σχεδιασμό και την οργάνωση της σωστής παρέμβασης. Στον χώρο μας παρέχεται ο συνδυασμός διαφορικής και ενδοατομικής αξιόλογησης. Δηλαδή τυπικών και άτυπων μέσων αξιολόγησης αντίστοιχα, για ένα ολοκληρωμένο αποτέλεσμα. Η πληθώρα των πλέον σύγχρονων σταθμισμένων/τυπικών τεστ που διαθέτουμε, βοηθούν στην έγκυρη κι αξιόπιστη εκτίμηση των δυσκολιών. Παράλληλα προσδιορίζονται οι συγκεκριμές δεξιότητες ή ικανότητες που αξιολογούνται αναφορικά με το αντιπροσωπευτικό δείγμα πληθυσμού που έγινε η στάθμιση.
Όσον αφορά τα άτυπα μαθησιακά τεστ, η χρησιμότητά τους είναι αναμφισβήτη. Οι άρτια καταρτισμένοι ειδικοί παιδαγωγοί του κέντρου μας, διασφαλίζουν τη σωστή χρήση και ερμηνεία των αποτελεσμάτων. Μετά τη διάγνωση και τον προσδιορισμό των δυσκολιών του κάθε παιδιού, θα προκύψει η μετρήσιμη στοχοθεσία και ο σχεδιασμός της παρέμβασης στην ειδική διαπαιδαγώγηση.
Η αξιολογητική διαδικασία ξεκινά με τη σύντομη συνέντευξη των γονέων. Σε αυτή, γίνεται η λήψη αναπτυξιακού ιστορικού του παιδιού και καταγράφονται πληροφορίες για το παιδί και την οικογένεια του. Εν συνεχεία, το μαθησιακό προφίλ του μαθητή διαμορφώνεται με τη χορήγηση τυπικών και άτυπων δοκιμασιών στο ίδιο. Με την ολοκλήρωση των τεστ στην ειδική διαπαιδαγώγηση, βαθμολογούνται τα αποτελέσματα και γίνεται η ερμηνεία αυτών. Παράλληλα γίνεται αναφορά και στη συμπεριφορά του παιδιού κατά την αξιολογητική διαδικασία. Εαν κριθεί σκόπιμο συστήνεται κι έλεγχος του νοητικού δυναμικού.
Σχεδιασμός εξατομικευμένου προγράμματος
Από τη στιγμή που ολοκληρωθεί η διάγνωση και σχηματιστεί μια πλήρης εικόνα για το μαθησιακό προφίλ του παιδιού, προκύπτει μετρήσιμη στοχοθεσία. Στη συνέχεια, σε ένα προγραμματισμένο ενημερωτικό ραντεβού της οικογένειας με τον επιστημονικό υπεύθυνο του κέντρου, προτείνεται ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα αποκατάστασης δυσκολιών, προσαρμοσμένο στις ανάγκες του.
Να σημειωθεί πως στην ειδική διαπαιδαγώγηση, για το σχεδιασμό εξατομικευμένου προγράμματος λαμβάνονται υπόψιν τα ενδιαφέροντα του μαθητή. Έτσι έχει κίνητρο για ενεργό συμμετοχή στη διαδικασία. Παράλληλα ο ειδικός έρχεται σε επαφή με το σχολείο και τους εκπαιδευτικούς του μαθητή ώστε να υπάρξει πιθανή συνεργασία. Φυσικά, το πρόγραμμα δεν έρχεται σε σύκρουση με τις εκπαιδευτικές μεθόδους του σχολείου, αλλά αντιθέτως συμπληρώνει βοηθητικά τη μαθησιακή διαδικασία του παιδιού. Επιπλέον, είναι σημαντικό να επισημανθεί πως οι θεραπευτικές μέθοδοι των προγραμμάτων αποκατάστασης δυσκολιών βασίζονται στη θετική ενίσχυση των μαθητών. Δηλαδή, υποδεικνύει τι είναι αυτό που καταφέρνουν κι όχι τι ΔΕΝ καταφέρνουν, επενδύοντας στην καλή συναισθηματική κατάσταση των παιδιών.
